Ortodonci - specjaliści od pięknego uśmiechu

Ortodonci wskazują nam ważny aspekt leczenia ortodontycznego, na który musimy patrzeć nie tylko ze względów estetycznych, ale również zdrowotnych. Piękne, zdrowe zęby zdecydowanie poprawą nasz wygląd i sprawią, że częściej i chętniej będziemy się uśmiechać, ale przede wszystkim musimy pamiętać, że leczenie wad zgryzu może zapobiec pogłębianiu się schorzeń w całej jamie ustnej

Większość pacjentów decydujących się na podjęcie leczenia ortodontycznego decyduje się na nie głównie ze względów estetycznych, zapominając o tym, że nie leczone wady zgryzu mogą prowadzić do poważnych zaburzeń. Dlatego trzeba pamiętać, że stomatolog zalecający wizytę u ortodonty kieruje się przede wszystkim względami zdrowotnymi.

Wada zgryzu polegająca na zbytnim wychyleniu zębów na zewnątrz, powoduje częstsze uszkodzenia zębów. Zęby, które są mocno ściśnięte sprzyjają rozwojowi próchnicy, częściej dochodzi do zapalenia dziąseł czy paradontozy. Przy nie leczonych wadach zgryzu dochodzić może również do szybszego ścierania zębów stałych, uszkodzeń mechaniki żucia czy uszkodzeń stawu skroniowo – żuchwowego. U młodych osób może dojść do zatrzymania wyrzynania się zębów stałych poprzez stłoczenie, które powoduje brak miejsca. W skrajnych przypadkach można zauważyć nawet zaburzenia mowy. Dlatego wady zgryzu powinny być konsultowane jak najwcześniej, nawet u małych dzieci, które nie mają jeszcze wszystkich zębów mlecznych.

W jakim wieku najpóźniej możemy zdecydować się na leczenie ortodontyczne?

Ortodonci zapraszają pacjentów w każdym wieku i nie określają j górnej granicy wiekowej po przekroczeniu której leczenie nie jest wskazane. W zależności od wieku i zdrowia pacjenta różni się natomiast czas leczenia i podejmowane metody.

Dziecko, które nie ma wszystkich zębów stałych nie może być leczone stałym aparatem ortodontycznym – to jest dolna granica wieku, zazwyczaj jest to 12 – 13 rok życia dziecka, wtedy są już wyrżnięte wszystkie stałe zęby. Dziecko z uzębieniem „mieszanym” (część zębów mlecznych, część stałych), również może być leczone ortodontycznie, ale w tym wypadku stosuje się aparaty ruchome , które również spełniają swoje funkcje, ale leczenie trwa dłużej niż w przypadku aparatu stałego.

Dorośli i osoby starsze również mogą leczyć wady zgryzu stosując aparaty ortodontyczne stałe, ale okres leczenia jest o wiele dłuższy niż u nastolatków. Reasumując nie ma „górnej” granicy wieku dla leczenia wad zgryzu, trzeba się jednak liczyć z długoterminowym okresem noszenia aparatu, a w niektórych przypadkach (najczęściej u osób starszych) o konieczności podjęcia dodatkowych zabiegów, takich jak usunięcie zęba, czy zabiegi chirurgiczne. Dlatego najlepiej nie zwlekać i jak najwcześniej zgłosić się na konsultację ortodontyczną.

Czy noszenie aparatu ortodontycznego ma negatywny wpływ na zęby?

Ortodonci uważają, że wiele zależy od indywidualnych cech naszego organizmu, trzeba jednak pamiętać, że zadaniem aparatu jest najprościej mówiąc przemieszczenie zębów w planowany sposób, aby skorygować ich ustawienie. Jeżeli pojawią się powikłania, to są one zazwyczaj łatwe do wyleczenia i nie są adekwatne do finalnego efektu użycia aparatu ortodontycznego.

Duża liczba osób uskarża się na stałe odczuwanie aparatu, co jest zrozumiałe i wynika z obecności ciała stałego w jamie ustnej, trzeba uzbroić się w cierpliwość i starać się przyzwyczaić do tej sytuacji. Mogą się też pojawić problemy z doczyszczaniem zębów, szczególnie w przestrzeniach międzyzębowych, higiena jamy ustnej jest utrudniona, dlatego trzeba się ściśle stosować do zaleceń lekarza, można też stosować specjalne szczoteczki ortodontyczne ułatwiające czyszczenie zębów, na których założony jest aparat. Można tez odczuwać niekiedy ból zęba wynikający z jego przemieszczania się, ale to normalne zdarzenie i nie powinno wywoływać niepokoju. W początkowym okresie mogą wystąpić problemy z wymową, ale stosując proste ćwiczenia, łatwo można przystosować się do tych okoliczności. Osoby nieprzestrzegające zasad higieny jamy ustnej mogą być narażone na uszkodzenie szkliwa, zapalenie dziąsła, a nawet uszkodzenie korzenia czy próchnicę. Trzeba dokładnie stosować się do zaleceń lekarza.

Ortodonci rozwiewają mity o wyrywania zdrowych zębów

Wśród pacjentów cały czas krąży legenda, która mówi, że w zasadzie, aby założyć aparat ortodontyczny trzeba w pierwszej kolejności usunąć zęby, nawet jeśli są zdrowe. Jest to oczywiście mit. Nie ma dwóch takich samych wad zgryzu i nie ma pacjentów z identycznym stanem uzębienia. Różnimy się od siebie, dlatego każde leczenie jest podejmowane indywidualnie. Oceniając stan jamy ustnej przed założeniem aparatu, stomatolog stwierdza jakie metody podejmie i jakie będą najbardziej skuteczne. Są obecnie stosowane aparaty potrafiące niejako rozciągnąć stłoczone zęby, ale to ortodonta podejmuje ostateczną decyzję o podjętej metodzie leczenia. Oczywiście zdarzają się przypadki, w których usunięcie zębów bywa konieczne, aby odnieść zamierzony efekt, ale nie jest to w żadnym przypadku żelazną zasadą. Jeżeli jednak zajdzie potrzeba usunięcia zębów, to są to najczęściej zęby 4 i 5, a użycie aparatu niweluje powstałą przestrzeń i po zakończeniu leczenia, brak zęba jest praktycznie niezauważalny. Nie usuwa się zębów przednich, chyba, że jest to uwarunkowane zastałą wadą zgryzu spowodowaną np. dodatkowymi zębami.

Jak przygotować się do leczenia ortodontycznego ?

Umawiając się na wizytę nie trzeba podejmować żadnych specjalnych kroków, nie różni się ona zbytnio od kontroli stomatologicznej, dlatego warto po prostu dokładnie umyć zęby. Podczas konsultacji ortodontycznej musimy przedstawić nasze oczekiwania i jakim efektem leczenia jesteśmy zainteresowani. Lekarz ortodonta stwierdzi w jakim stopniu jest to możliwe i powiadomi nas jakie kroki zostaną podjęte podczas leczenia. Zasada jest jedna – aparat jest zakładany tylko na zdrowe zęby. Dlatego jeżeli posiadamy jakieś ubytki, czy zęby wymagające leczenia, to pierwszy krok przed założeniem aparatu polega na wyleczeniu wszystkich zębów. Dodatkowo zostaniemy poproszeni o wykonanie zdjęć RTG, jest to zazwyczaj kilka zdjęć obrazujących nasze uzębienie i kości pod różnym kątem i z różnych stron (zdjęcie pantomograficzne, RTG ortodontyczne czaszki, zdjęcie cefalometryczne). Zdjęcia wykonujemy dopiero po zakończenia leczenia stomatologicznego. Mając komplet zdjęć i wyleczone ewentualne ubytki, ortodonta opracowuje dla nas szczegółowy plan i przebieg leczenia, które niestety może potrwać dosyć długo, ale biorąc pod uwagę efekt finalny warto zdecydować się na leczenie ortodontyczne.

Czy można skrócić czas noszenia aparatu ortodontycznego

Ortodonci zalecają zazwyczaj noszenie aparatu ortodontycznego około 15 – 18 miesięcy, ale jest to zależne od stopnia zaawansowania wady i przewidywanych efektów leczenia.

O całkowitym zdjęciu aparatu decyduje lekarz, ale można ten czas nieco skrócić stosując się do kilku prostych zasad. Przede wszystkim higiena jamy ustnej. Aparat utrudnia mycie zębów, dlatego trzeba te czynności wykonywać dokładniej i staranniej, im mniej powikłań wynikających z nieodpowiedniej higieny, tym leczenie przebiega sprawniej. Pamiętać trzeba o wizytach kontrolnych i nie zaniedbywać ich – są one istotne podczas całego procesu, dają lekarzowi obraz leczenia i decyzję na podejmowanie kolejnych kroków, jeżeli wszystko jest w porządku czas noszenia może być krótszy.

Należy również unikać jedzenia twardych pokarmów, rozdrabniać większe porcje na małe i generalnie nie gryźć jakichkolwiek produktów, które mogą nam sprawić problemy związane z higieną jamy ustnej. Jeżeli ograniczymy tego typu działania, pozwolimy na efektywniejszy procesu leczenia, to na pewno możemy wpłynąć na skrócenie czasu leczenia.